Cỏ xước là gì? Tác dụng và cách dùng

Cây cỏ xước là gì? Đặc điểm và phân bố

Đông y sử dụng rất nhiều cây thuốc gần gũi với cuộc sống để chữa bệnh xương khớp hiệu quả. Trong đó phải kể đến cây Cỏ xước. Cỏ xước hay còn biết đến với tên: Ngưu tất nam, Thổ ngưu tất, là một loại thực vật thuộc họ Dền.

Hình ảnh cây cỏ xước

Đặc điểm:

Là cây thân thảo sống một vài năm, cao khoảng 40  – 100cm.

Thân cây hình vuông, có lông tơ. Các mấu phình to giống như khớp đầu gối bò, đặc điểm chung một số loài ngưu tất, do vậy mà có tên ngưu (bò), tất (đầu gối).

Các cành mọc đối nhau, lá đơn nguyên mọc đối, phiến lá hình trứng hay elip, mép lá nguyên hay có khía răng cưa.

Hoa tự bông mọc ở đầu nhánh hay kẽ lá.

Ra hoa tháng 6 – 8, kết quả tháng 10.

Quả nang hình bầu dục có lá bắc tồn tại tạo thành gai nhọn, dễ bám vào quần áo khi đụng phải.

Phân bố:

Cỏ xước phân bổ khắp vùng phía đông và nam châu Á như: Nhật Bản, Triều Tiên, Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Thái Lan, Campuchia, Myanmar, Nepal, Ấn Độ, Sri Lanka, Bhutan, Nepal, Philippines, Indonesia, Malaysia. Cũng có ở châu Phi, châu Âu và Tây Nam Á.

Chủ yếu mọc ở các vùng đất dưới độ cao 2.300 m so với mực nước biển, trên các sườn đồi, bờ sông, vệ đường hay vùng đất bỏ hoang. Ở Việt Nam thường tìm thấy Cỏ xước mọc hoang khắp cả nước ở những chỗ ven đường, nương rẫy ruộng vườn bỏ hoang nơi có ánh sáng đầy đủ và đất còn nhiều dinh dưỡng.

Thành phần hóa học:

Cỏ xước chứa 81,9% nước 3,7% protid, 9,2% glucid, 2,9% xơ, 2,3% tro; 2,6% caroten, 2,0% vitamin C.

Trong rễ có acid oleanolic (sapogenin). Hạt chứa hentriacontane và saponin 2%, acid oleanolic, saponin oligosaccharide, acid oleanolic 1,1%.

Tác dụng của Cỏ xước

Theo Đông y cây cỏ xước có vị chua, đắng, tính bình, tác dụng thanh nhiệt, tiêu viêm, lợi tiểu, lưu thông huyết. Ngoài ra nó còn có khả năng chống viêm tốt ở giai đoạn mãn và cấp tính, tác dụng bổ gan thận, mạnh gân cốt, được sử dụng để chữa viêm khớp, phụ nữ sau sinh máu hôi không sạch làm giảm cholesterol trong máu, chữa tăng huyết áp, xơ vữa động mạch,…

Một số tác dụng cụ thể:

• Chữa viêm gan, viêm thận 
• Chữa trị viêm cầu thận
• Chữa suy thận, phù thũng, nặng chân, vàng da
• Chữa các chứng nhức đầu, chóng mặt, đau mắt, ù tai, tăng huyết áp, rối loạn tiền đình, khó ngủ, đau nhức dây thần kinh, rút gân, co giật, táo bón
• Trị viêm đa khớp dạng thấp
• Chữa bệnh gút
• Chữa trị mỡ máu cao, xơ vữa động mạch, huyết áp cao, nhức đầu chóng mặt, ù tai, mờ mắt
• Chữa sổ mũi do viêm mũi dị ứng
• Chữa kinh nguyệt không đều, huyết hư
• Chữa quai bị
• Trị bạch hầu
• Chống co giật

Cách dùng cây Cỏ xước

Theo kinh nghiệm dân gian, cách sử dụng cây cỏ xước hiệu quả nhất là đem rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô sau đó đem sao vàng hạ thổ rồi mang đi sắc uống.

Cỏ xước cũng như bao vị thuốc nam, thảo dược khác đều có thể sử dụng độc vị và kết hợp được.

Sử dụng độc vị:

Dùng 15 – 20g cỏ xước khô sắc nước uống trong ngày. Uống theo liệu trình từ 10 – 15 ngày 1 đợt.

Sử dụng kết hợp với các vị thuốc nam khác:

Trị bệnh viêm đa khớp dạng thấp: 

Rễ cỏ xước tẩm rượu sao 20g, tang ký sinh, dây đau xương mỗi vị 16g; tục đoạn, đương quy, thục địa, bạch thược, đảng sâm, tần giao, độc hoạt mỗi vị 12g; quế chi, xuyên khung mỗi vị 8g; cam thảo, tế tân mỗi vị 6g.

Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần, uống liên tục trong 10 ngày.

Chữa viêm gan, viêm thận (kể cả viêm bàng quang, đái vàng thẫm, đái đỏ, đái ra sỏi): 

Cỏ xước, cỏ tháp bút, mộc thông, mã đề, sinh địa, rễ cỏ tranh mỗi vị 15g.

Sắc lấy nước uống với bột hoạt thạch 15g, chia ba lần.

Kết luận

Là một vị thuốc quanh ta, mọc hoang dại nhưng lại có vô số công dụng hữu ích. Còn rất nhiều bài thuốc hay sử dụng cây Cỏ xước, các bạn có thể tìm hiểu thêm thông qua internet.

Mọi thông tin về các sản phẩm thảo dược miền núi các bạn hãy liên hệ đến hotline bên dưới. Chúng tôi cam kết mang đến những sản phẩm chất lượng nhất, 100% đến từ thiên nhiên với giá cả cạnh tranh nhất thị trường Việt Nam.

Liên Hệ Mua Hàng

Nguyễn Anh Vinh
Ngõ 357 – đường Bảo Lương – tổ 26 – phường Yên Ninh – Tp Yên Bái – tỉnh Yên Bái
Điện thoại: 0912.840.246 – 0986.880.303
Website: thaoduocmiennui.com
Email: thaoduocmiennui@gmail.com